Priorytet: godność

Tegoroczne hasło Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy odnosi się do poszanowania godności człowieka ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych. W komunikacie WOŚP czytamy: "Wokół nas żyje i będzie żyło coraz więcej osób w podeszłym wieku, wymagających pomocy medycznej w walce z chorobami przewlekłymi. Osób, które zasługują na dobre wyposażenie oddziałów szpitalnych, ośrodków opiekuńczych, na troskę i zrozumienie lekarza, i na końcu na poszanowanie godności przez wszystkich dookoła".

Godność jest tematem stale aktualnym. Jest przynależna człowiekowi w każdym aspekcie jego istnienia. Uznaje się ją za wartość powszechną, a także uniwersalną zasadę moralności. Godność jest podstawą praw człowieka, a co za tym idzie- racją oraz ich celem. Tegoroczny finał odnosi się do tej wartości, a tym samym wyjaskrawia to jak wiele mamy jako społeczeństwo do zrobienia w tej kwestii.

Firma AVENHANSEN wystawiając swoje szkolenie podczas licytacji na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy podpisuje się pod wartościami, które są przez nią propagowane. Godność jest podstawą myśli o człowieku, a więc priorytetem, którym kierujemy się w kontaktach z naszymi klientami.

WOŚP wskazuje nam, abyśmy zastanowili się nad godnością w ogóle. Pytanie o sens godności człowieka stało się pytaniem naszych czasów. Mając na uwadze bardziej rozległe promowanie w mediach wizerunku człowieka jako towaru, pytanie o sens godności nie tylko nie traci na aktualności, lecz jest wołaniem o postrzeganie osoby ludzkiej jako istoty wolnej, godnej, legalnej- w rozumieniu obywatelstwa i pracy poza granicami własnego kraju.

Zmiany zachodzące w społeczeństwie poddanym globalizacji wymuszają na jednostce rewizję wartości i postaw. Niejednokrotnie człowiek, w pogoni za materialnym zabezpieczeniem, dostosowuje swój system wartości do warunków w jakich mu przyszło żyć. Są jednostki dla których pogrążenie w konsumpcjonizmie prowadzi do utraty ideałów. Postawienie siebie w centrum odniesień- bez odwołań do wartości transcendentalnych- powoduje, iż człowiek staje się niewolnikiem własnej ograniczoności.

Jan Paweł II w bulli ,,Incarnationis misterium” ogłaszającej Wielki Jubileusz Roku 2000 roku, nawoływał do wewnętrznej przemiany, pojednania z sobą i innymi. Złożył także hołd milionom Żydów- ofiarom nazizmu, którym zdeptano godność człowieczą. Papież zwrócił uwagę na rodzące się zagrożenia; nowe formy niewolnictwa, bardziej podstępne niż znane w przeszłości. Najuboższe kraje są tak bardzo zadłużone, że spłata pieniędzy jest prawie niemożliwa.

Godność intuicyjnie jest rozpoznawana jako wartość składająca się na obraz naszego człowieczeństwa. Słownik języka polskiego definiuje ją jako świadomość własnej wartości, szacunek dla samego siebie; także jako honor i dumę. Jest to pojęcie ogólne o niezwykle rozbudowanej terminologii, będące podstawowym zagadnieniem antropologii filozoficznej. Określające go słowa znajdują się po stronie pozytywnej, jak i również negatywnej. ,,Szacunek”, ,,poważanie’’, ,,cześć” ,,honor”, z drugiej: ,,poniżenie”, upokorzenie”, czy ,,infamia”. Źródło pojęcia godności sytuuje się na gruncie zarówno etyki, jak i estetyki. Może oznaczać przystojność, wdzięk, piękno duchowe. Funkcjonuje jako kryterium oceny. Przymiotnik ,,godny” wskazuje na zdatność czy sposobność, umożliwiające przypisanie danemu obiektowi określonego miejsca w hierarchii.

Różnica między godnością osobistą, a osobową polega głównie na tym, iż godność osobowa związana jest z samą istotą człowieczeństwa. Nie można jej utracić ani też nikogo jej pozbawić. Ma ją zarówno złoczyńca, jak i nowo narodzone dziecko, nie mające jeszcze poczucia własnej wartości, ani odrębności. Godność osobowa wynika z faktu bycia człowiekiem oraz z jego niepowtarzalności. Przysługuje człowiekowi dlatego, iż jest osobą. Humanizm chrześcijański określa ją jako własność powszechną i niezbywalną. Dusza nieśmiertelna, hierarchia wartości, której przekroczenie objawia się wyrzutami sumienia- są kryteriami, które według ludzi wierzących decydują o godności człowieka; o jego pozycji wśród istot nie mających wolnej woli. Każda istota ludzka jako Imago Dei uczestniczy w absolutnym Dobru, doskonali się, jest rozumna oraz wolna. Zamach na ludzką wolność jest atakiem skierowanym przeciwko jego godności.

Poczucie godności możemy zachwiać, bądź nawet utracić, występując przeciw uznawanym przez siebie wartościom i normom moralnym, a także przez bezmyślne naśladownictwo, czy brak szacunku do samego siebie. Godność osobista warunkowana jest wraz ze wzrostem poczucia tożsamości osobowej, grupowej.

Tożsamość człowieka wyrosła z potrzeby unikatowości. Jest to wizja własnej osoby, a także przekonanie o tym, kim się jest. Zatem na wzrost poczucia własnej wartości ma wpływ samoświadomość. To poczucie uzależnione jest od czynników subiektywnych oraz obiektywnych zewnętrznych. Tragiczne w skutkach może okazać się zmanipulowanie człowieka przez czynnik zewnętrzny, którego celem jest upodlenie, ośmieszenie, pozbawienie pracy, a także moralne i seksualne uprzedmiotowienie. Przykładem są ofiary przemocy, które pozostając pod długotrwałym, negatywnym oddziaływaniem agresora mają często zaniżone poczucie własnej godności. Także brak perspektyw życiowych, bezrobocie, trudna sytuacja materialna niejednokrotnie zmuszają ludzi do postępowaniawbrew systemowi własnych wartości. Bezdomny, wyciągający dłoń po jałmużną, alkoholik, narkoman, każdy bez względu na sytuację, w jakiej się znalazł, ma godność osobową. I nawet jeśli sam zdeptał lub zniszczono jego podmiotowość być może gdzieś na dnie duszy zatli się pragnienie godności osobistej, które przy nadarzającej się okazji rozpali się na nowo. Zatem godność stanowi punkt odniesienia dla wszystkich ludzi, a także wyróżnia człowieka od innych bytów przyrody ożywionej.

Niepełnosprawność osób starszych stawia ich w sytuacji zależności od innych osób. Poszanowanie godności osób starszych powinno być naszym priorytetem. Traktowanie człowieka jak rzecz jest również występowaniem przeciwko jego godności. Zwłaszcza, jeśli ten człowiek nie jest w stanie zaprotestować przeciw złemu traktowaniu.

Maciej Firlit

Maciej Firlit

O autorze:
Założyciel i Prezes Zarządu AVENHANSEN Sp. z.o.o. z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży szkoleniowej. Przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej od sekretarza, przez HR-Managera, po Dyrektora i Prezesa Zarządu. Duży nacisk kładzie na wysoką jakość obsługi klienta. Jego liberalne podejście do zarządzania, bazujące na partnerstwie, słuchaniu innych i dyscyplinie jakościowej, przyczyniło się do sukcesu firmy AVENHANSEN. Jest precyzyjny, nie akceptuje półśrodków i dróg na skróty. Prywatnie największą radość czerpie z podróżowania i obcowania z naturą.

Więcej informacji: Maciej Firlit

Priorytet: godność
Oceny: 3 z 5 z 219 głosów