Równouprawnienie, feministki, parytety - to słowa które zazwyczaj nasuwają nam się kiedy myślimy o społeczeństwie w kategorii jego płci, zapominając o jednym z jego najważniejszych aspektów, jakim jest sfera biznesu. A to właśnie w świecie kontaktów ludzie muszą borykać się ze stereotypami i często udowadniać swoją wartość, która w oczach rozmówcy niekiedy musi najpierw przekroczyć barierę płci. Dyskryminacja w miejscu pracy ze względu na płeć jest realnym problemem, który nadal dotyka wiele kobiet, mimo postępów w walce o równość. Wiele z nich spotyka się ze stereotypami dotyczącymi ich kompetencji czy umiejętności, co często prowadzi do pomijania ich przy awansach, wyzwaniach zawodowych czy nawet przy rozmowach o wynagrodzeniu. Kobiety, które decydują się na karierę w biznesie, muszą stawić czoła dodatkowym wyzwaniom, które niejednokrotnie wynikają z zakorzenionych społecznie przekonań o ,,odpowiednich" rolach płciowych. Pytanie, które się nasuwa, brzmi: czy płeć w biznesie naprawdę ma znaczenie? Czy jest to czynnik, który nadal decyduje o sukcesie, czy może jednak staje się coraz mniej istotny w dynamicznie zmieniającym się świecie? Zapraszamy do artykułu.
Spis treści:
Czym jest dyskryminacja płciowa?
Dyskryminacja płciowa polega na nierównym traktowaniu kobiet lub mężczyzn ze względu na ich przynależność do konkretnej płci. Nie jest ona uzasadniona żadnymi obiektywnymi przesłankami. Dyskryminacja płciowa dotyczy obu płci, jednak nie da się ukryć, że to kobiety częściej jej doświadczają. Dyskryminacja związana jest ze stereotypami dotyczącymi płci, czyli uogólnionymi, nieprawdziwymi i często krzywdzącymi przekonaniami dotyczącymi tego, jak postrzegani są mężczyźni, a jak kobiety.
Dyskryminacja płciowa a kodeks pracy
W Polsce dyskryminacja płciowa jest regulowana przez Kodeks pracy, który zapewnia równe traktowanie pracowników. Art. 183b Kodeksu pracy wyraźnie określa zasady równego traktowania w zatrudnieniu, jednak w praktyce wiele kobiet nadal doświadcza dyskryminacji w miejscu pracy.
Jakie są stereotypy odnośnie kobiet w pracy?
Pomimo że jesteśmy społeczeństwem, które coraz bardziej jest świadome negatywnego wpływu stereotypów na nasze życie zawodowe, niestety zdarzają się sytuacje, kiedy pracodawcy, szukając osób na stanowiska, oceniają je przez pryzmat płci, a nie pod kątem posiadanych kompetencji. Bez większego zastanowienia przypisują kobietom pewne cechy, które związane są z dyskryminacją.
Stereotypy wciąż obecne w społeczeństwie sugerują, że kobiety są postrzegane jako mniej kompetentne, słabsze fizycznie i mniej stabilne emocjonalnie. Także przyszłe macierzyństwo bywa traktowane jako potencjalny problem dla pracodawców. Mężczyźni natomiast często są uważani za myślicieli analitycznych, naturalnych liderów, osoby zdeterminowane i pewne swoich przekonań, choć jak wiemy, nie zawsze jest to prawdą. Takie uproszczone postrzeganie ról płciowych w pracy, choć absurdalne, wciąż znajduje odzwierciedlenie w niektórych miejscach.
Przykłady innych stereotypów dotyczących kobiet w pracy:
-
Kobiety są zbyt emocjonalne, by podejmować racjonalne decyzje biznesowe.
-
Kobiety lepiej sprawdzają się w rolach wspierających niż przywódczych.
-
Kobiety mają mniejsze umiejętności techniczne i lepiej radzą sobie w zawodach związanych z opieką czy edukacją.
-
Kobiety, które są asertywne, bywają postrzegane jako agresywne lub trudne we współpracy.
-
Kobiety mają trudności z oddzieleniem życia zawodowego od prywatnego.
Gdyby jednak właśnie tak wyglądała nasza rzeczywistość jak na powyższych przykładach, to większość z nas byłaby samotna, a światem rządziliby sami mężczyźni, trzymający swoje panie zamknięte w wieżach, dziergające ciepłe rękawiczki dla swych pociech. I choć czasy średniowiecza mamy już dawno za sobą, ludzką mentalność czasem trudniej jest zmienić niż przeskoczyć epokę.
Chcesz wzmocnić swoją pozycję zawodową i walczyć z dyskryminacją?
Zapisz się na nasze szkolenie otwarte i dowiedz się, jak skutecznie bronić swoich praw
Dyskryminacja kobiet w pracy. Przykłady
Dyskryminacja kobiet w miejscu pracy może przybierać wiele form. Dla niektórych nie jest już zaskoczeniem pytanie na rozmowie kwalifikacyjnej o status rodziny czy plany posiadania potomstwa. Z kolei bezdzietne mężatki mogą mieć problemy ze znalezieniem zatrudniania ze względu na to, że w każdej chwili mogą zajść w ciąże. Zdarzają się także sytuacje, że świeżo upieczona matka nie ma już możliwości powrotu do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego, mimo że pracodawca według przepisów musi zapewnić kobiecie powrót na to samo stanowisko lub zaproponować inne, które w pełni odpowiada jej kwalifikacjom. Jeśli kobieta nie chce stracić pracy po powrocie z macierzyńskiego, jedynym wyjściem z sytuacji może być wniosek o obniżenie wymiaru pracy.
Dyskryminacja w pracy może także przejawiać się w nierównościach płacowych. Kobiety na tych samych stanowiskach co mężczyźni często zarabiają mniej, mimo że wykonują identyczną pracę i mają podobne kwalifikacje oraz doświadczenie. Mogą także doświadczyć utrudnień w rozwoju zawodowym. W skrajnych przypadkach kobiety mogą być pozbawione dostępu do szkoleń, mentorów czy innych zasobów, które są niezbędne do ich rozwoju zawodowego, ponieważ pracodawcy zakładają, że nie będą one dążyć do długoterminowej kariery z powodu obowiązków rodzinnych.
Dyskryminacja kobiet w miejscu pracy, a molestowanie
Molestowanie seksualne jest jedną z form dyskryminacji. Obejmuje niepożądane zachowania o charakterze seksualnym. Molestowanie może przybierać takie formy, jak werbalne aluzje, nieodpowiednie komentarze, a także bardziej bezpośrednie formy nadużyć, które mają na celu naruszenie godności pracownika. Osoba doświadczająca molestowania seksualnego powinna wyrazić sprzeciw wobec niepożądanego zachowania. W Polsce istnieje kilka fundacji, do których mogą zgłosić się kobiety molestowane seksualnie, np.
-
Fundacja Centrum Praw Kobiet,
-
Liga Kobiet Polskich,
-
Fundacja Feminoteka,
-
Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego.
Dyskryminacja kobiet ze względu na płeć w miejscu pracy a mobbing
Innym przejawem dyskryminacji ze względu na płeć jest mobbing. Jest to zjawisko polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu pracownika, które wywołuje u niego poczucie niższej wartości zawodowej oraz prowadzi do jego poniżenia, ośmieszenia lub izolacji w miejscu pracy. Osoby, które doświadczają mobbingu, powinny jak najszybciej zgłosić problem przełożonemu lub działowi HR. W przypadku, gdy mobberem jest bezpośredni przełożony, należy zgłosić sprawę do wyższego kierownictwa. W przypadku, gdy mobbing występuje, pracodawca może ponieść odpowiedzialność zarówno cywilną, jak i karną, jeśli zachowania mobbera naruszają przepisy prawa.
Jak walczyć z dyskryminacją kobiet w miejscu pracy?
Walka z dyskryminacją w miejscu pracy może być trudna, ale warto podjąć kroki, aby przeciwdziałać nierównemu traktowaniu.
Znajomość przepisów prawa
By walczyć z dyskryminacją, przyda się znajomość przepisów prawa. Kobiety powinny być świadome swoich praw, w tym przepisów dotyczących równości wynagrodzeń, zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, ochrony przed molestowaniem seksualnym i przepisów dotyczących urlopów macierzyńskich. Znajomość tych praw pozwala skutecznie reagować na wszelkie przypadki dyskryminacji.
Zbieranie dowodów dyskryminacji
Jeśli kobieta doświadcza dyskryminacji, powinna zgłosić to odpowiednim osobom lub organom w firmie, takim jak dział HR, menedżerowi. Ważne jest, aby robić to zgodnie z procedurami obowiązującymi w organizacji.
Współpraca z innymi pracownikami
Kobiety mogą organizować się z innymi pracownikami, aby wspólnie działać na rzecz poprawy warunków pracy. Współpraca z kolegami i koleżankami może obejmować np. petycje do zarządu.
Rozwijanie umiejętności i pewności siebie
Kobiety powinny inwestować w swój rozwój zawodowy poprzez udział w szkoleniach, kursach i konferencjach, które pomagają w zdobywaniu nowych umiejętności i budowaniu pewności siebie. Umiejętności te są kluczowe w negocjacjach dotyczących wynagrodzenia czy awansu. Doskonałym przykładem mogą tu być szkolenia zamknięte z negocjacji, umiejętności osobistych czy sprzedaży i obsługi klienta prowadzone przez firmę AVENHANSEN.
Przeczytaj na naszym blogu również:
Maciej Firlit
O autorze:
Założyciel i Prezes Zarządu AVENHANSEN Sp. z.o.o. z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży szkoleniowej. Przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej od sekretarza, przez HR-Managera, po Dyrektora i Prezesa Zarządu. Duży nacisk kładzie na wysoką jakość obsługi klienta. Jego liberalne podejście do zarządzania, bazujące na partnerstwie, słuchaniu innych i dyscyplinie jakościowej, przyczyniło się do sukcesu firmy AVENHANSEN. Jest precyzyjny, nie akceptuje półśrodków i dróg na skróty. Prywatnie największą radość czerpie z podróżowania i obcowania z naturą.
Więcej informacji: Maciej Firlit
