Znajomość własnego języka i ćwiczenia mowy

Ludzie jako gatunek posiadają unikalną cechę - potrafią komunikować się między sobą. Ten aspekt jest nieodłącznym elementem naszego życia jako jednostek ukształtowanych jako osobniki społeczne. Mowa kształtuje obraz naszego świata. Poprzez pryzmat słów, zdań, konstrukcji wypowiedzi, zarówno tych, których autorem jesteśmy my sami jak i tych których twórcami są napotkane przez nas inne osoby, widzimy ferie barw, kształtów, sytuacji oraz zdarzeń, tych potocznych jak i niecodziennych. Mowa kształtuje nas, tak jak my kształtujemy nasze wypowiedzi.

 

Według Idy Kurcz, nowoczesne psycholingwistyczne podejście do zagadnienia mowy posiada takie cechy, jak "wprowadzenie pojęcia kompetencji językowej jako zdolności do posługiwania się językiem i pojęcia realizacji językowej jako konkretnych aktów użycia języka, nacisk na uniwersalia językowe, czyli wspólne własności wszystkich języków, ujęcie percepcji i produkcji mowy w schemacie procesów przetwarzania informacji". Istnieją dwa ścierające się ze sobą poglądy na temat mowy i języka - czy podlegają one specyficznym regułom rozwoju, czy też wystarczą do ich powstania i rozwoju znane psychologii prawa uczenia się?


Pierwsza jest teoria natywistyczna, która mówi o tym, że wszelkie właściwości języka jako kodu informacyjnego zdolnego do bycia nośnikiem treści wypowiedzi, zawarte w tak zwanych gramatykach generatywnych są "wmontowane" w struktury mózgowe człowieka, co jednocześnie stanowi cechę gatunku ludzkiego jako takiego. Stanowi to wyjaśnienie tak zwanych uniwersaliów (cech mowy wspólnych różnym językom, nawet odległym od siebie), gdyż wynikają one ze wspólnych wśród przedstawicieli naszego gatunku cech anatomicznych. Tego typu podejście do zagadnienia jest obce dla przedstawicieli drugiej teorii, którzy reprezentują neobehawioralne podejście do języka. Według nich, uniwersalia występujące w językach nie pochodzą od pewnych, wspólnych dla każdego człowieka cech anatomicznych w budowie mózgu, lecz stanowią obiektywne odzwierciedlenie istniejącego "porządku świata", natomiast filogenezę języka można wyjaśnić prawami uczenia się.


Język jakim posługujemy się na codzień, niezależnie od jego pochodzenia, charakteryzuje się wieloma cechami. Jedną z nich jest tzw. kreacyjność języka, rozumianą w dwóch aspektach. Po pierwsze posiadamy zdolność tworzenia wypowiedzi nowych oraz potrafimy je rozumieć. Co ciekawsze jednak, posiadamy też zdolność do odrzucania, przyjętych jako nieprawidłowe, wypowiedzi nie spełniających kryteriów poprawności językowej, chociaż są to wypowiedzi wcześniej nigdy nie spotykane. Kolejnym aspektem kreacyjności języka jest też to że wypowiedziami nie rządzą zdarzenia zewnętrzne. Można tutaj posłużyć się przykładem - wystarczy wyobrazić sobie człowieka, który będąc ojcem, widzi swoje dzieci, w tym przypadku dwóch synów, starszego i młodszego, zajętych wspólnie wykonywaniem jakiejś czynności w garażu. Gdy ojciec podchodzi bliżej, widzi że synowie nakładają nowy łańcuch do roweru. Gdy ich pyta, co robią odzywa się entuzjastycznie młodszy - "bawimy się w mechaników!". Po chwili odwraca się starszy i mówi że "potrzebne było zamontowanie nowego łańcucha, więc naprawiamy rower". Na tym przykładzie można zobaczyć, że ten sam bodziec może zainspirować człowieka do skonstruowania bardzo różnych wypowiedzi. Dlatego też można przyjąć, że potoczne używanie języka jest działalnością twórczą.


Rodzi się w tym momencie pytanie, czy istnieje kreatywny sposób na to, aby móc ćwiczyć mowę, dykcję i ortofonię? Czy samemu można w efektywny sposób wpłynąć na poprawę zdolności wyrażania własnych myśli, efektywności przekazywania informacji czy usprawnienia swoich kompetencji komunikacyjnych?
Oczywiście, istnieją sposoby poprawiania emisji swojego głosu. Są to ćwiczenia w ramach których występują techniki nakierowane na poszczególne partie ciała, biorących udział w procesie mówienia. Są to więc zarówno ćwiczenia warg, ćwiczenia głosowe jak i ćwiczenia oddechu. Przykładem takiego ćwiczenia może być ćwiczenie pojemności płuc, gdzie zarówno na wdechu jak i na wydechu należy wypowiedzieć głoskę „s”, w minimalnym czasie dziesięciu sekund. Próbując takiego ćwiczenia należy mieć na uwadze że dobry wyniki mieści się w przedziale uzyskanego wyniku czasowego pomiędzy dwudziestoma a dwudziestoma pięcioma sekundami, natomiast wynik osiągany przez ludzi profesjonalnie zajmujących się śpiewaniem to aż sześćdziesiąt sekund.


Jak przyjęliśmy na początku, mowa jest niezaprzeczalnie jednym z najważniejszych elementów w porozumiewaniu się i nawiązywaniu kontaktów społecznych. Daje możliwości komunikacji, stanowi narzędzie w zdobywaniu i przekazywaniu informacji, pozwala na wyrażanie własnych sądów, uczuć i upodobań. Jedną z możliwości ćwiczenia jej jakości w naszym wykonaniu jest stosowanie muzyki i melodii specjalnie przeznaczonych do tego celu piosenek. Muzyka od zawsze towarzyszyła nam w naszym życiu codziennym, stanowi pewien rodzaj wyrażania emocji, służy do zaspokajania potrzeb estetycznych jak i wokalnych. Jednocześnie muzyka  stała się również źródłem wiedzy. Wiedza o muzyce, czyli sztuce układania dźwięków pozwala nam dzisiaj na praktyczne jej wykorzystanie. Usprawnienie narządów mowy przez muzykę jest jednym ze sposobów praktycznego wykorzystania tej wiedzy.

 

Nie od dziś istnieje pogląd, iż muzyka ma istotny wpływ na organizm i psychikę człowieka. Wady wymowy korygowane są poprzez stosowanie piosenek ortofonicznych, które w przeciwieństwie do piosenek stosowanych na typowych zajęciach muzycznych, posiadają nieco inne walory, gdyż ich zastosowanie jest również nieco inne. Piosenki ortofoniczne mają łatwy i melodyjny tekst muzyczny, są to utwory o których można powiedzieć że „wpadają w ucho". Oprócz tego piosenki ortofoniczne posiadają odpowiedni tekst słowny, mający na celu kształcenie prawidłowej wymowy danej głoski. Jak zatem widać istnieją różne metody zwiększania jakości naszej mowy i naszych zdolności w artykułowaniu zdań, co jednocześnie ma bezpośrednie przełożenie na zwiększoną efektywność przekazywania informacji, komunikowania się i bycia po prostu zadowolonym z efektów własnej mowy.

 

 


 

 

Powrót do strony z artykułami

 

 


 

 

Znajomość własnego języka i ćwiczenia mowy
Oceny: 3 z 5 z 163 głosów