Dlaczego niektóre zespoły osiągają świetne rezultaty, a inne, nawet jeśli są tworzone przez samych ekspertów, nie potrafią efektywnie i terminowo zrealizować projektu?
Dowiedz się:
Jaki podział i charakterystykę poszczególnych ról proponuje badacz;
Jak wykorzystać teorię w zarządzaniu projektami.
Kiedy grupa jest zespołem?
Odpowiedź na to pytanie jest prosta: kiedy ludzie przedkładają realizację wspólnego celu nad własne potrzeby. Wtedy priorytetem staje się efektywne działanie nastawione na osiągnięcia. Zbudowanie zespołu jest możliwe tylko wtedy, kiedy pokonane zostaną następujące dysfunkcje w obszarze pracy zespołowej (podział P. Lenconiego, autora książki ,,Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej”):
-
brak zaufania,
-
obawa przed konfliktem,
-
brak zaangażowania,
-
unikanie odpowiedzialności,
-
brak dbałości o wyniki.
Aby dysfunkcje zniknęły, w grupie muszą znaleźć się ludzie troszczący się zarówno o atmosferę i relacje międzyludzkie, jak i poziom merytoryczny działań. Tylko wtedy możliwe jest zbudowanie zmotywowanego i realizującego cele zespołu. Kto zatem powinien tworzyć grupę współpracowników?
Role zespołowe - podział i opis
Możemy wyróżnić 9 ról zespołowych. Każdą z nich charakteryzują inne cechy osobowościowe, predyspozycje i słabości. Naukowiec wyróżnił 3 grupy ról:
-
nastawione na realizację zadań (lokomotywa, realizator, perfekcjonista);
-
zorientowane na ludzi (koordynator, łącznik, dusza zespołu);
-
stricte intelektualne (specjalista, myśliciel, krytyk wartościujący).
Myśliciel
To osoba kreatywna, stale poszukująca nowych rozwiązań. Zaraża innych entuzjazmem, stale wykazuje inicjatywę. Ma jednak tendencję do dominowania nad innymi i słabo znosi krytykę. Jej pomysły, choć oryginalne, mogą być oderwane od rzeczywistości.
Łącznik
Posiada wysokie zdolności interpersonalne, zarówno w zakresie komunikacji wewnętrznej, jak i reprezentowania zespołu na zewnątrz. Optymista, dodatkowo potrafiący prowadzić negocjacje. Jego wadą jest słomiany zapał oraz brak krytycyzmu, szczególnie we wstępnej fazie projektu.
Koordynator
Umie kierować i wykorzystywać zasoby ludzkie. Porządkuje cele i nadaje im priorytety. Potrafi przy tym słuchać uwag, a dostarczone informacje wykorzystuje głównie do motywowania innych. Bywa przez niektórych postrzegany jako zręczny manipulator.
Lokomotywa
Uwielbia przeszkody, napędza go presja czasu. Siłę czerpie z pokonywania problemów, lubi być w centrum akcji, a przy tym ma potrzebę osiągania wysokich wyników. Może irytować innych - jest niecierpliwy, często zachowuje się impulsywnie.
Krytyk wartościujący
Wnikliwy, podchodzący do nowych pomysłów z dystansem. Analizuje wszystkie propozycje z dużym krytycyzmem. Równie inteligentny co ostrożny. Jego skłonność do kalkulacji i chłód emocjonalny bywa wiązany z brakiem empatii. Może sprawiać wrażenie niezaangażowanego w projekt.
Dusza zespołu
To człowiek, dzięki któremu w zespole panuje dobra atmosfera. Zawsze życzliwy i lojalny wobec grupy. Ma problem z podejmowaniem decyzji, łatwo też ulega wpływom pozostałych współpracowników.
Realizator
Mistrz organizacji. Aby działać, potrzebuje wytycznych i cudzych idei, nikt jednak nie zrealizuje pomysłu lepiej niż on. Praktyczny do bólu, a przy tym operatywny. Miewa problem z dostosowywaniem się do nowych sytuacji, akceptowaniem narzuconych zmian. Rzadko zmienia poglądy.
Perfekcjonista
Skrupulatny i terminowy. Przestrzega procedur, dba o szczegóły i świetnie porusza się wśród prawnych niuansów. Dąży do uzyskania konkretnego efektu. Niekiedy przesadnie przejmuje się drobiazgami, ma również problem z podziałem pracy.
Specjalista
Ma największą w zespole wiedzę, także tę praktyczną. Wykazuje się dużym profesjonalizmem w działaniu. Jednocześnie pozostaje aktywny, nie ma problemu z wykazywaniem inicjatywy. Wysoce samodzielny. Bardziej zajmują go projekty niż ludzie, niekiedy nie potrafi spojrzeć na zagadnienie z innej lub szerszej perspektywy.
Role zespołowe a zarządzanie projektami
Wielu liderów i menadżerów nie wyobraża sobie zarządzania projektami bez wyznaczenia ról zespołowych. Okazuje się, przy koordynowaniu ról członków zespołu równie ważne co wykorzystywanie atutów jest akceptowanie dopuszczalnych wad. Pozwala to osiągnąć balans i skutecznie realizować zadania. Organizując grupę, powinnyśmy przestrzegać kilku zasad dotyczących ról zespołowych. Na stanowisko lidera wybierzmy koordynatora albo lokomotywę. W drugiej kolejności zadbajmy o myśliciela, generującego nowe pomysły, następnie pozyskajmy równoważącą osobowość krytyka wartościującego. Nie zapomnijmy o pozostałych rolach zespołowych - one też powinny zostać obsadzone.
Podział ról zespołowych to dowód na to, że pracownicy powinni być wybierani nie tylko pod kątem posiadanej wiedzy, umiejętności i doświadczenia, ale także cech i predyspozycji osobowościowych. Bez odpowiedniej organizacji obowiązków niemożliwe jest zrealizowanie jakiegokolwiek zadania, zaś bez przyjaznej atmosfery - znalezienie, przetestowanie i wprowadzenie usprawnienia czy innowacji.
Maciej Firlit
O autorze:
Założyciel i Prezes Zarządu AVENHANSEN Sp. z.o.o. z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży szkoleniowej. Przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej od sekretarza, przez HR-Managera, po Dyrektora i Prezesa Zarządu. Duży nacisk kładzie na wysoką jakość obsługi klienta. Jego liberalne podejście do zarządzania, bazujące na partnerstwie, słuchaniu innych i dyscyplinie jakościowej, przyczyniło się do sukcesu firmy AVENHANSEN. Jest precyzyjny, nie akceptuje półśrodków i dróg na skróty. Prywatnie największą radość czerpie z podróżowania i obcowania z naturą.
Więcej informacji: Maciej Firlit
