Prowadząc biznes w środowisku międzynarodowym, można spotkać się z problemem zakłóceń w komunikacji i zjawiskiem braku zrozumienia wzajemnych intencji. Zrozumienie innej kultury nie jest zadaniem łatwym. Trzeba bowiem wyzbyć się własnych przyzwyczajeń, nawyków i paradygmatów, aby móc przyjąć inne, nieznane wcześniej zachowanie drugiej osoby. W niniejszym artykule przedstawiamy bariery w komunikacji międzykulturowej.

Spis treści:

Czym jest komunikacja międzykulturowa?

Komunikacja międzykulturowa i jej rodzaje

Co kraj to obyczaj, czyli co wpływa na różnice kulturowe?

Przeszkody w komunikacji międzykulturowej

Różnice kulturowe w komunikacji biznesowej

Różnice kulturowe w biznesie - przykłady

Komunikacja międzykulturowa w biznesie - jak efektywnie się komunikować w skali międzykulturowej?

Kształtowanie kompetencji międzykulturowych, czyli szkolenia z komunikacji

Czym jest komunikacja międzykulturowa?

Komunikacja międzykulturowa (z ang. intercultural communication) to wszystkie interakcje pomiędzy członkami różnych kultur, mające na celu nawiązywanie kontaktów między nimi. Proces, o którym mowa, odbywa się pomiędzy osobami, które pochodzą z innych państw, grup etnicznych czy narodowych. Osoby te często reprezentują inne normy i wartości kulturowe.

Zobacz, jaką ofertę szkoleniową dla Ciebie przygotowaliśmy

Szkolenia otwarte z umiejętności osobistych

Komunikacja międzykulturowa i jej rodzaje

Ze względu na kontekst kulturowy komunikację międzykulturową dzieli się na komunikację niskokontekstową i wysokokontekstową. W komunikacji niskokontekstowej informacje przekazywane są za pomocą słów, a ich znaczenie jest nadrzędne względem gestykulacji, mimiki czy tonu głosu. Komunikaty w tym wypadku są jasne i dość precyzyjne oddają intencje mówiącego. Jest to sposób porozumiewania się charakterystyczny dla Niemiec, USA, Wielkiej Brytanii, Kanady, Skandynawii, Rosji, Szwajcarii, Austrii. Z kolei dla państw wysokokontekstowych ważna jest komunikacja niewerbalna. W tym wypadku komunikaty pełne są dwuznaczności. Kultury wysokokontekstowe to głównie kraje arabskie i azjatyckie.

Co kraj to obyczaj, czyli co wpływa na różnice kulturowe?

Poszczególne kultury mogą różnic się między sobą ze względu na:

• sposób komunikowania się;
• dystans przestrzenny;
• postrzeganie czasu;
• sposób komunikowania się;
• zajmowaną pozycję w hierarchii;
• męskość - kobiecość.

Przeszkody w komunikacji międzykulturowej

Różnice językowe i nieznajomość kodu kulturowego

Znajomość języków obcych jest bardzo ważna w procesie komunikowania się z przedstawicielami innych krajów. Nieporozumienia w tym zakresie mogą wynikać z niedostatecznej znajomości języka, w którym się porozumiewamy lub przypisywania jednego/zbyt wielu znaczeń słowom, których używamy.

Różnice w sferze werbalnej

Nie można zapominać o tym, że w komunikacji międzykulturowej ważną rolę odgrywa komunikacja niewerbalna, czyli język ciała. Jest to wszystko, co przekazujemy naszemu adresatowi, a nie jest oparte na słowach. Opanowanie mowy ciała innej kultury jest bardzo trudne, ponieważ sygnały niewerbalne z reguły są mniej kontrolowane niż słowa i tym samym trudniejsze do zrozumienia. Te same zachowania mogą mieć różne znaczenia w danych kulturach (np. głębokie patrzenie w oczy rozmówcy jako wyraz szacunku lub jako zachęta do ataku).

Stereotypy i uprzedzenia

Uprzedzenia karmią się negatywnymi stereotypami dotyczącymi danych grup bądź jednostek. Mogą, ale nie muszą być powiązane z dyskryminacją. Silnie zakorzenione w świadomości stereotypy i uprzedzenia, stanowiące tzw. potoczną wiedzę o świecie, negatywnie odbijają się na komunikacji międzykulturowej.

Wyznawanie innych wartości

Odmienne wartości mogą powodować skłonności do formowania się niepochlebnych ocen rozmówców lub nietrafne interpretowanie przekazów.

Różnice kulturowe w komunikacji biznesowej

Prowadząc biznes globalny, międzynarodowy, trudno jest uniknąć porozumiewania się z partnerami biznesowymi czy klientami w języku obcym. Przy takim procesie komunikacji mogą powstać problemy z właściwym zrozumieniem intencji obu stron. Często niewielkie pomyłki, przejęzyczenia w języku angielskim mogą prowadzić nawet do zerwania rozmów o kontrakcie czy negocjacji warunków zawieranej umowy. Biznesmeni aspirujący do prowadzenia działalności w skali międzynarodowej oraz osoby pracujące na stanowiskach managerskich i kierowniczych, które z racji wykonywanych obowiązków zawodowych muszą komunikować się w języku angielskim z przedstawicielami różnych kultur, powinny poznać tajniki komunikacji międzynarodowej, która jest niezbędnym, codziennym elementem pracy w wielokulturowych zespołach dużych firm działających na rynku światowym.

Różnice kulturowe w biznesie - przykłady

Przykładem różnicy kulturowej z zakresu komunikacji niewerbalnej jest gest ,,OK” . W krajach anglosaskich i większości krajów europejskich znaczy po prostu ,,dobrze”. Dla Francuzów oznacza zero lub ,,zero” w kontekście czegoś bezwartościowego. Z kolei w krajach śródziemnomorskich i w Ameryce Łacińskiej jest to obraźliwy gest seksualny.

Komunikacja międzykulturowa w biznesie - jak efektywnie się komunikować w skali międzykulturowej?

Można powiedzieć, że kultura jest źródłem wiedzy o świecie i wyznacza punkt widzenia o różnych zjawiskach i ludziach. Nie można zakładać, że to, co jest właściwe dla naszej kultury, na drugim krańcu świata także będzie właściwe dla innych ludzi. Należy przyjąć relatywizm kulturowy, czyli postawę poznawczą, zakładającą rozumienie innych kultur według im właściwych kategorii i wartości. W biznesie prowadzonym na polu międzynarodowym porozumiewają się ze sobą przedstawiciele różnych kultur. Może wówczas dojść do nieporozumień lub błędów w komunikacji międzyludzkiej, które wynikają z różnic kulturowych pomiędzy uczestnikami interakcji. Nie można ich ani lekceważyć, ani niedoceniać, ponieważ nie będzie możliwości nawiązania pozytywnego kontaktu z drugą osobą. Spotkanie, a właściwie zderzenie dwóch kultur, z których przedstawiciele zachowują egocentryzm kulturowy, owocuje konfliktem. Ważne jest, aby zwracać uwagę na to, jakiej kultury reprezentantem jest nasz rozmówca i na tej podstawie odpowiednio przygotować się do rozmowy. Jedna gafa popełniona podczas negocjacji - zwykłe podanie ręki, dotknięcie nieopatrzne ramienia, albo wypowiedzenie słów z pozoru niewinnych, może skutkować zerwaniem negocjacji.

Kształtowanie kompetencji międzykulturowych, czyli szkolenia z komunikacji

W rozwijaniu kompetencji międzykulturowych pomocne okazać się mogą różne szkolenia ze skutecznej komunikacji interpersonalnej, zwłaszcza te nastawione na komunikację międzynarodową. Skuteczna komunikacja XXI wieku wzmacnia związki między ludźmi innych ras czy kultury. Są to szkolenia nastawione na podniesienie jakości i zwiększenie efektywności oddziaływań zawodowych, również pomiędzy przedstawicielami różnych kultur.

Jednym z takich szkoleń jest szkolenie organizowane przez firmę AVENHANSEN pt. Working and communicating across the cultural divide. Jest to szkolenie dedykowane wszystkim tym, którzy na co dzień w swojej pracy zawodowej mają do czynienia z przedstawicielem odmiennych narodowości.

Zapoznaj się z naszą ofertą szkoleń

Szkolenia otwarte z umiejętności osobistych

Maciej Firlit

O autorze:
Założyciel i Prezes Zarządu AVENHANSEN Sp. z.o.o. z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży szkoleniowej. Przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej od sekretarza, przez HR-Managera, po Dyrektora i Prezesa Zarządu. Duży nacisk kładzie na wysoką jakość obsługi klienta. Jego liberalne podejście do zarządzania, bazujące na partnerstwie, słuchaniu innych i dyscyplinie jakościowej, przyczyniło się do sukcesu firmy AVENHANSEN. Jest precyzyjny, nie akceptuje półśrodków i dróg na skróty. Prywatnie największą radość czerpie z podróżowania i obcowania z naturą.

Więcej informacji: Maciej Firlit