„Przyszłość ma wiele nazw. Dla słabych oznacza nieuchronność, dla bojaźliwych - nieznane, zaś dla odważnych - szansę”
Victor Hugo
Przebywając w domu, w pracy czy w innym dowolnym miejscu zawsze podejmujemy jakieś decyzje. Mniej lub bardziej świadomie zdajemy sobie z tego sprawę, ale ten proces nieustannie nam towarzyszy. Bez podejmowania decyzji nie moglibyśmy funkcjonować jako jednostki niezależne, autonomiczne byty potrafiące brać na siebie odpowiedzialność za swoje czyny i z wyprzedzeniem świadome konsekwencji różnorakich wyborów. Lecz czy podejmowane przez nas decyzje zawsze są w pełni, w stu procentach naszymi własnymi pomysłami? Czy za każdym razem poddajemy analizie każdą sytuację pod kątem możliwości jakie niesie ze sobą? Czy być może opieramy się na wyuczonych schematach postępowania, zakodowanych w nas na jakimś etapie życia? Czy nasze myślenie zamyka się w szablonowych ramach czy też wręcz przeciwnie, czujemy że z każdą nową rzeczą jakiej się uczymy owe ramy coraz bardziej ulegają zatarciu a świat możliwości stoi przed nami otworem i czeka na naszą inwencję? Czy jesteśmy ludźmi posiadającymi wszystkie cechy zaliczające się do cech umysłu kreatywnego a tym samym – czy jesteśmy ludźmi myślącymi?
Edward De Bono to człowiek który jest światowym ekspertem w dziedzinie umiejętności kreatywnego myślenia. Twierdzi on, iż aby móc w pełni wykorzystać umiejętności kreatywnego myślenia należy poczynić wszelkie możliwe kroki aby stać się tzw. człowiekiem myślącym. Według niego takiego człowieka charakteryzuje kilka cech. Po pierwsze, człowiek taki ma zaufanie do swoich umiejętności myślenia. Podejmuje decyzje i ufa sobie, że postępuje słusznie. Zaufanie to potrafi odpowiednio uzasadnić oraz być świadom wartości tej umiejętności. Następnie, potrafi świadomie zmusić się do myślenia przy jednoczesnym zwiększeniu skupienia na konkretnej sprawie. Jednocześnie człowiek taki zawsze potrafi zdefiniować konkretny cel swojego namysłu i określić, w jaki sposób zamierza ten cel osiągnąć. Ponadto, zdaje sobie sprawę z tego, że jakiekolwiek podejście do określonej sprawy czy sposób widzenia sytuacji jest tylko jednym z licznych możliwych podejść czy sposobów, z których większość nie przyszła mu do głowy.
Zatem oprócz umiejętności radzenia sobie z problemami na gruncie własnej inteligencji i na bazie własnego doświadczenia człowiek taki potrafi krytycznie odnieść się do swoich zdolności, wiedząc iż istnieją inne, być może lepsze, rozwiązania problemu stojącego przed nim. Nie zamyka się na inne ewentualności mogące pomóc mu radzić sobie lepiej z problemami z którymi do tej pory miał większe kłopoty. Wiedząc jednak, że znalazł rozwiązanie samodzielnie, potrafi docenić to, co osiągnął. Taka sytuacja może zaistnieć również w momencie, jeżeli jest to tylko świadomość, że problem wymaga dalszego namysłu.
Każdy krok ku zwiększaniu swoich kompetencji jest zatem powodem do zadowolenia, co daje poczucie komfortu i spełnienia. Człowiek taki jednocześnie uważa, że myślenie jest sztuką, w której to warto się doskonalić i której należy się uważnie przyglądać, zwracając uwagę na wszelkie drobne zmiany. Na koniec uważa również, ze sama czynność myślenia jest potrzebna z tego powodu, aby lepiej zrozumieć rzeczywistość go otaczającą, żeby być w stanie podejmować trafne decyzje i aby wypracowywać lepsze sposoby postępowania. Myślenie zatem jest dla niego zwiększeniem umiejętności percepcji świata i służy mu do sprawiania swojego życia lepszym a nie po to wyłącznie, aby udowodnić, iż jest się mądrzejszym od innych.
Powracam zatem w tym momencie do pytania postawionego we wstępie. Czy jesteśmy ludźmi obdarzonymi zdolnościami kreatywnego myślenia? Z pewnością każdy może przypisać sobie niektóre cechy wymienione wyżej. Być może ktoś może z dumą już teraz uznać szczerze przed sobą, iż spełnia każdy warunek bycia człowiekiem myślącym i czuje satysfakcję z osiągniętego stanu. Być może ktoś uświadomił sobie jednak, jak wiele czeka go jeszcze ćwiczeń i praktyk do tego, aby móc o sobie tak powiedzieć.
„Dobrze jest zakończyć swoją podróż do celu, ale w końcowym rozliczeniu to właśnie podróż ma znaczenie”
Ursula Le Guin
Wpływ kreatywnego podejścia do kwestii rozwiązywania problemów niesie ze sobą znacząco więcej plusów niż minusów. Co jednak zrobić, jeżeli zrozumieliśmy potrzebę takiego postępowania i wiemy, ile może przynieść nam to korzyści, lecz nie potrafimy zdefiniować, jakie czynniki wpływają na poprawę swoich umiejętności?
Środowisko w którym pracujemy, lub ogólniej – żyjemy, ma ogromny wpływ na zdolności kreatywnego myślenia. Dzieje się tak, że jeżeli żyjemy wśród ludzi, którzy są sceptykami, pesymistami i krytykują każdy nowopowstały pomysł, bez poprowadzenia na jej temat jakiejkolwiek dyskusji to nasze szanse na rozwinięcie twórczego potencjału są marne. Z drugiej strony przebywając w środowisku ludzi nastawionych do życia optymistycznie, którzy odznaczają się posiadaniem swojej własnej pasji, z odważnym i ciekawym charakterem, którzy swoim postępowaniem zachęcają nas i inne osoby w otoczeniu do wymyślania i realizowania nowych pomysłów, nasze twórcze umiejętności mogą wspaniale się rozwijać.
Popularne przysłowie, znane zapewne każdemu z nas głosi że ”w zdrowym ciele zdrowy duch”. Przysłowie to wyjaśnia wszystko – ludzie uprawiający różne sporty, niezależnie czy są to dyscypliny polegające na grze drużynowej, czy też na samotnym ćwiczeniu, odznaczają się sprawniejszym postępowaniem i promieniującym z nich poczuciem szczęścia. Z drugiej strony, osoby z różnego rodzaju kłopotami zdrowotnymi, często nie są w stanie w pełni wykorzystać swojego potencjału twórczego. Dlatego dobrym pomysłem jest aby zacząć uprawiać jakiś sport. Może to być dowolna dyscyplina, zależnie od naszych własnych preferencji np. bieganie w krótkich maratonach, pływanie na basenie, jazda rowerem czy ćwiczenia na siłowni. Dzięki prowadzeniu regularnych ćwiczeń, możemy spodziewać się poprawy w funkcjonowaniu naszego systemu oddechowego. Poprawa kondycji fizycznej wpływa również dodatnio na jakość naszego snu. Nawiązując do tematu snu i ogólniej – odpoczynku, należy pamiętać że nie tylko ciało tego potrzebuje - umysł również. Osoby wypoczęte są w posiadaniu znacznie większego potencjału twórczego. Tak samo jak okresów wzmożonej aktywności nasz mózg potrzebuje regularnych przerw. Jeśli pracuje się długo bez odrobiny wypoczynku, wtedy nie tylko pogarsza się nasza koncentracja, ale również mogą pojawić się w naszym zachowaniu nerwowe reakcje, a w ekstremalnych przypadkach może dojść do załamania psychicznego. Pracując nad poprawą swoich umiejętności, należy podejść do tego z odpowiednim przygotowaniem, najlepiej sugerując się radami osób które już podobną drogę przebyły i wiedzą jak postępować najsłuszniej.
