Badania wykazują, że ponad połowa Polaków przeżywa permanentny stres w środowisku pracy. Wieczorem, będąc już w łóżku, przez parę godzin przekręcamy się z boku na bok, nie mogąc zasnąć, miewamy coraz częstsze i bardziej doskwierające bóle głowy, czy też kręgosłupa, a na domiar złego wyżywamy się na rodzinie, która nie może już wytrzymać naszego podenerwowania, czy irytacji, które przekładają się na jakość życia wszystkich bliskich nam osób. Okazuje się, że te wymienione, jak i im podobne symptomy mogą wynikać ze stresu, jaki towarzyszy nam w pracy. Na szczęście wszystko da się doprowadzić do normy, jak tylko dowiemy się, jakie są przyczyny naszego zdenerwowania. Jak radzić sobie ze stresem w pracy? Co jest powodem stresu zawodowego i jakie są jego skutki? Zachęcamy do lektury naszego artykułu.
Spis treści:
Jakie są przyczyny stresu w pracy?
Jak objawia się stres zawodowy?
Jak radzić sobie ze stresem w pracy?
Sposoby walki ze stresem zawodowym
Techniki relaksacyjne łagodzące stres w pracy. Ćwiczenia na stres w pracy
Jak zwalczyć silny stres w pracy, gdy sposoby radzenia sobie z nim nie przynoszą efektów?
Stres pod kontrolą, czyli kursy i szkolenia z umiejętności radzenia sobie ze stresem w miejscu pracy
Co to jest stres zawodowy?
Stres zawodowy występuje wówczas, kiedy pracownik odczuwa pewien dyskomfort psychiczny wynikający z warunków lub wymagań pracy - wymagania przełożonego i naciski wywierane na pracownika są większe niż jego umiejętności i wiedza. Stres w pracy stanowi bardzo niekorzystne zjawisko - nie tylko negatywnie wpływa na zdrowie pracownika, ale może przyczynić się także do zmniejszenia poziomu efektywności i produktywności w firmie.
Jakie są przyczyny stresu w pracy?
Stres w pracy dotyczy coraz większej liczby osób. Niektórzy z obawy przed niepowodzeniem w pracy czy stresującą rozmową z szefem cały czas próbują przetrwać ze ściśniętym żołądkiem. Stres w pracy, mniejszy lub większy, towarzyszy prawie każdej pracującej osobie, niezależnie od zajmowanego stanowiska. Może on mieć wiele przyczyn. Do najważniejszych z nich zalicza się:
-
nadmiar obowiązków;
-
monotonne zadania, brak zróżnicowanych obowiązków;
-
presja czasu, presja przełożonych;
-
złe relacje osobiste z przełożonym, kolegami z pracy;
-
brak stabilności zatrudnienia, brak możliwości awansu;
-
posiadanie zbyt wysokich/niskich kwalifikacji w stosunku do zajmowanego stanowiska;
-
brak systemu motywacyjnego;
-
niekomfortowe warunki pracy;
-
niskie zarobki;
-
słabo sprecyzowane obowiązki w firmie;
-
nieelastyczny czas pracy;
-
wszechotaczający chaos i nieporządek.
Chcesz poznać skuteczne techniki radzenia sobie ze stresem w pracy? Zapisz się na
Szkolenia otwarte z umiejętności osobistych
Stres w nowej pracy
Stres bardzo często towarzyszy osobom rozpoczynającym nową pracę. Pierwsze dni w nowej pracy mogą być trudne i stresujące, dlatego że stoimy w obliczu nieznanego. Wszystko jest nowe, czujemy się niepewnie w nowej roli i firmie, w której nikogo nie znamy, z drugiej strony chcemy wypaść jak najlepiej. Początki w nowej pracy dla wielu mogą być bardzo trudne, a błędy i małe wpadki są bardzo często nieuniknione. Najważniejsze jest jednak to, by się nimi nie zadręczać. Pomocna może być rozmowa z życzliwymi kolegami z pracy, przyjaciółmi czy rodziną. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że jest znacząca różnica między naturalnym stresem, a stresem permanentnym wywołanym warunkami lub wymaganiami pracy.
Jak objawia się stres zawodowy?
Stres w środowisku pracy wywołuje stałe napięcie, który powoduje wydzielanie się hormonu stresu - kortyzolu. Stres może przejawić się na kilka sposobów. Niektórzy pracownicy już w wieczór poprzedzający dzień przyjścia do pracy odczuwają ból i niepokój. Do innych objawów stresu wywołanego pracą można zaliczyć:
-
nerwowość;
-
irytację;
-
zmęczenie;
-
bóle głowy;
-
podniesione ciśnienie krwi;
-
wzmożone pocenie się;
-
chudnięcie;
-
biegunkę;
-
problemy skórne;
-
obniżenie poziomu koncentracji i percepcji;
-
agresję, impulsywność, częstsze popełnianie błędów.
Skutki stresu w miejscu pracy
Konsekwencje stresu w miejscu pracy dotyczą zarówno pracownika, jak i funkcjonowania samej organizacji.
Skutki stresu zawodowego dla pracownika to:
-
wypalenie zawodowe;
-
nieefektywna praca, a w skrajnych przypadkach odejście z firmy;
-
problemy w życiu prywatnym (brak czas na kontakty towarzyskie, zaniedbywanie rodziny, znajomych, zainteresowań);
-
depresja;
-
rozdrażnienie;
-
problemy zdrowotne (bezsenność, wrzody żołądka, choroba wieńcowa).
Stres w miejscu pracy to również skutki dla samej organizacji. Najczęściej wymieniane konsekwencje stresu zawodowego w organizacji to m.in.: osłabienie produktywności i efektywności, spadek zaangażowania w pracę, wzrost rotacji pracowników, częstsze nieobecności w pracy, pogorszenie wizerunku firmy wśród pracowników i klientów.
Jak radzić sobie ze stresem w pracy?
Stres w miejscu pracy można pokonać na wiele sposobów, wiele jednak zależy od przyczyn jego występowania. Najlepszymi sposobami na radzenie sobie ze stresem w miejscu pracy jest opanowanie kilku technik relaksacyjnych łagodzących stres w miejscu pracy.
Można też w takiej sytuacji podjąć walkę ze stresem, uczestnicząc w szkoleniach podnoszących kwalifikacje lub doskonaląc się samodzielnie. Być może brakuje nam pewnych umiejętności, które można uzupełnić przy pomocy szkoleń.
Sposoby walki ze stresem zawodowym
Jeśli chodzi o stres w miejscu pracy, to najważniejsze jest odnalezienie źródła stresu. Przede wszystkim powinniśmy zadać o to, aby praca, którą wykonujemy, była dostosowana do naszych możliwości fizycznych i psychicznych. Bardzo ważne jest także precyzyjne określenie zakresu obowiązków i kompetencji związanych z wykonywanym zajęciem. Pamiętajmy również o tym, że relacje międzyludzkie odgrywają kluczową rolę w środowisku pracy. Warto o nie dbać i je pielęgnować, bo nierzadko to właśnie one są źródłem stresu zawodowego.
-
zweryfikuj zgodność celów i wymagań z własnymi potrzebami i kompetencjami;
-
określ swoje potrzeby i wyznacz granice;
-
rozwiń asertywną postawę w komunikacji ze współpracownikami, przełożonymi;
-
naucz się organizować swoją pracę tak, aby unikać sytuacji, w których wykonujesz kilka zadań jednocześnie;
-
prowadź zdrowy tryb życia - odpowiednia ilość snu, ruch, dieta;
-
skorzystaj z pomocy bliskich i osób specjalizujących się w radzeniu sobie ze stresem;
-
stosuj techniki relaksacyjne łagodzące stres w pracy;
-
work/life balance - wprowadź równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.
Techniki relaksacyjne łagodzące stres w pracy. Ćwiczenia na stres w pracy
Różnorodne techniki i metody relaksacyjne w dzisiejszym, zapracowanym społeczeństwie są bardziej pożądane niż wcześniej. Większość z nas ma dokładnie zaplanowany grafik, a zadania, jakie są nam stawiane każdego dnia wymagają od nas największej efektywności wykonywanej pracy. Czas, jaki poświęcamy na zwiększenie swojej produktywności coraz częściej dokonuje ekspansji kosztem naszego wolnego czasu, który powinien być poświęcany nam samym jak i naszym najbliższym – czyli powinien być czasem przeznaczonym na odpoczynek.
Niestety, coraz częściej rezygnujemy z owego wolnego czasu, mówiąc sobie że „odpocznę jak skończę” lub „dopóki tego nie zrobię, dopóty nie będę odpoczywać”, co potem odbija się czkawką na naszym własnym zdrowiu. Z pomocą w tym momencie przychodzą techniki relaksacyjne, które dzięki specjalnym metodom i zawartymi w nich mechanizmami wpływają łagodząco zarówno na nasz umysł jak i na nasze ciało, a także pozwalają skutecznie walczyć ze stresem w pracy zawodowej.
Trening autogenny Schultza jako metoda relaksacyjna na stres w pracy
Do najbardziej znanych metod, często stosowanych w terapiach i szkoleniach prowadzonych dla ludzi z różnych sfer życia społecznego, należy trening autogenny. Osobą, której zawdzięczamy tą technikę jest niemiecki lekarz i psychiatra, Jahannes Schultz. Technika ta została wprowadzona do oficjalnych technik psychoterapeutycznych w pierwszej połowie XX wieku.
Metoda wykorzystuje mechanizmy występujące np. w jodze. Polega głównie na uaktywnieniu autonomicznego układu nerwowego osoby, która pragnie poprawić swój ogólny stan psychiczny, nadwyrężony codziennym stresem i obowiązkami związanymi i wynikającymi z charakteru współczesnego, szybkiego trybu życia.
Zaletą, wynikającą z istoty i celu jaki obiera technika autogenna, jest nakierowanie na aspekt świadomości, myśli, gdyż za podstawę ćwiczeń bierze zarówno działania umysłu pod postacią świadomych, nakierowanych na dany obiekt myśli jak i na oddziaływanie umysłu. Trening autogenny ma za zadanie nauczyć ludzi korzystających z tego typu metod świadomego posługiwania się swoimi myślami i – ujmując to szerzej – swoim umysłem. Jakim dokładnym mechanizmem zatem posługuje się metoda autogenna? Mechanizm takiego treningu osadza się zasadniczo na dwóch głównych elementach:
-
Po pierwsze, co należy zrobić, to świadome nakierować swoje myśli i swoją uwagę pod postacią sugestii na konkretnie wybrany obiekt, którym może być np. część naszego ciała – gdy powtarza się sugestię, to myśli mogą zająć się dokładnie tym, czym osoba praktykująca w danym momencie chce. Jest to bardzo istotne, ponieważ, znając to z codziennego doświadczenia, nasze myśli zazwyczaj mają tendencję do przeskakiwania chaotycznie z tematu na temat, bez jakiegoś celu i konkretnego ukierunkowania. Ćwiczenie to ma za zadanie przeciwdziałać temu zjawisku wprowadzając spokój i ład do naszego umysłu.
-
Po drugie natomiast, ważną częścią tej metody jest zawężenie pola świadomości. Wpływa to na zwiększenie siły naszego umysłu. Dobrym porównaniem jest tutaj analogia do soczewki skupiającej światło - podobnie jak ona skupia promienie światła słonecznego na jednym wybranym punkcie, tak człowiek za pomocą swojej umiejętności koncentracji wpływa na zaostrzenie się swojej percepcji, co w konsekwencji prowadzi do zawężenia pola świadomości na tym jednym aspekcie rzeczywistości - gdy jest się skupionym przez jakiś czas tylko na jednej z dłoni, ręce lub innej części ciała, to jest trochę tak, jakby cały otaczający człowieka świat przez chwilę nie istniał - zwłaszcza dla osoby koncentrującej się w ten sposób.
Głębokie oddychanie jako ćwiczenie na stres zawodowy
Brzmi banalnie, jednak trzeba zdać sobie sprawę z tego, że pomiędzy oddychaniem i stanami emocjonalnymi istnieje ścisły związek. Ćwiczenia pogłębiające oddech i zwalniające jego rytm znoszą napięcie i pozwalają odzyskać spokój. Aby wykonać to ćwiczenie, usiądźmy wygodnie w spokojnym miejscu, rozluźnijmy mięśnie i zamknijmy oczy. Ćwiczenie polega na tym, aby wdychać powietrze nosem, a wydychać ustami. Można zatrzymać oddech i policzyć do pięciu. Pamiętajmy, aby oddychać głęboko i wolnym tempie.
Trening Tai Chi Chuan na stres w miejscu pracy
Trening Tai Chi Chuan jest doskonałym sposobem na odprężenie i uwolnienie ciała oraz umysłu od napięć. System ćwiczeń Tai Chi Chuan opiera się na wykonywaniu łagodnych ćwiczeń zaczerpniętych z chińskich systemów walki (kung-fu). W Tai Chi szczególny nacisk kładzie się na rozluźnienie mięśni, rozciąganie, prawidłowy oddech, równowagę ciała, a przede wszystkim na koordynację ruchów. Istnieje mnóstwo ćwiczeń, dzięki którym w Tai Chi uczymy się odprężyć ciało i umysł. Istotnym elementem filozofii Tai Chi jest medytacja, czyli oczyszczenie umysłu z wszelkich myśli. Sztuką w medytacji jest wyzwolenie własnego umysłu, aby nie zajmować go żadnymi myślami. Podczas medytacji najlepiej skupić się na rytmie własnego oddechu.
Aktywność fizyczna na stres w pracy
Aktywność fizyczna jest chyba najlepszą metodą pozbycia się negatywnych emocji. Ćwiczenia fizyczne osłabiają stres, poprawiają nastrój, przeciwdziałają depresji i sprawiają, że czujemy się po prostu lepiej. Regularna aktywność fizyczna przeciwdziała efektom nagłego oraz przewlekłego stresu.
Jak zwalczyć silny stres w pracy, gdy sposoby radzenia sobie z nim nie przynoszą efektów?
Jeśli pomimo włożonego wysiłku, nie robimy postępów należy niestety przedsięwziąć dość drastyczne środki, a mianowicie zmienić pracę. Mało prawdopodobne, że to inni zmienią się dla nas, my sami też nie mamy co liczyć na cud i umiejętność samo-przemiany współpracowników. W celu odzyskania spokoju należy rozejrzeć się za innym zajęciem.
Pewnie niektórzy powiedzą, że łatwo dawać takie rady, ale już nie tak prosto, ot tak zmienić miejsce pracy. Oczywiście nie radzimy, aby z dnia na dzień porzucić swoją firmę, tylko aby zdać sobie sprawę, że świadome pozostanie w miejscu, w którym się męczymy, może sprawić, iż stopniowo będziemy pogrążać się w coraz większym marazmie i poczuciu beznadziejności. Aby uniknąć takiego stanu rzeczy, trzeba rozejrzeć się po rynku, popytać znajomych, może niedługo uda się zmienić pracę na bardziej trafioną i adekwatną.
Pamiętajmy, że pomimo całej tej pogoni za pieniądzem, praca powinna stanowić jeden z elementów naszego życia, a nie jego epicentrum. Warto otworzyć oczy na rodzinę, czas wolny, a wówczas nawet najbardziej stresujące zajęcie stanie się znośne, a stres przestanie stanowić jego główny element.
Chcesz podnieść umiejętności osobiste? Zapoznaj się z naszą ofertą
Stres pod kontrolą, czyli kursy i szkolenia z umiejętności radzenia sobie ze stresem w miejscu pracy
W AVENHANSEN prowadzimy kursy i szkolenia, w tym także szkolenia on-line, uczące technik i metod radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami. Szczególnie polecamy: szkolenie zamknięte ,,Pokonaj stres na zawsze” oraz szkolenie on-line ,,Zarządzanie stresem. Jak radzić sobie w trudnych sytuacjach zawodowych oraz prywatnych i nie tracić motywacji do działania”.
Przeczytaj nasze artykuły powiązane:
